جداشدگی پرده شبکیه
پرده شبکیه چیست :
پرده شبکیه لایه ای عصبی است که در قسمت پشتی چشمتان قرار گرفته و نور را گرفته و تصاویر را به طرف مغز هدایت می کند.
مفهوم جدا شدگی شبکیه چیست ؟
جداشدگی پرده شبکیه زمانی رخ میدهد که شبکیه از محل طبیعی خود کنده شود، زمانیکه پرده شبکیه جدا می شود عملکرد آن مختل شده و در نتیجه بینایی فرد تار می شود جداشدگی پرده شبکیه مشکل بسیار مهمی تلقی می شود زیرا در صورت عدم درمان تقریبا در همه موارد منجر به کوری خواهد شد.
علل پارگی پرده شبکیه چیست ؟
ژلی به نام زجاجیه فضای داخل کره چشم را پر کرده است. زمانیکه ما پا به سن می گذاریم زجاجیه ممکن است از محل های اتصال خود به پرده شبکیه در قستمهای خلفی چشم فاصله بگیرد. معمولا زجاجیه بدون اینکه مشکلی ایجاد کند از شبکیه جدا می شود. اما در بعضی اوقات، زجاجیه طوری از پرده شبکیه جدا می شود که باعث پارگی و سوراخ شبکیه در یک یا چند جای آن می شود.
شرایط زیر باعث افزایش احتمال پارگی پرده شبکیه می شود:
- نزدیک بینی
- عمل جراحی قبلی از قبیل کاتاراکت (آب مروارید)
- گلوکوم (آب سیاه)
- آسیب شدید
- پارگی قبلی پرده شبکیه در چشم مقابل
- سابقه فامیلی پارگی پرده شبیکه
- مناطق نازک موجود در پرده شبکیه چشمتان که توسط چشم پزشک تشخیص داده می شود.
علائم هشدار دهنده جدا شدگی پرده شبکیه چیست ؟
این علائم پیش آهنگ ممکن است نشان دهنده جداشدگی پرده شبکیه باشند:
- فلاشهای نورانی (شبیه فلاش دوربین)
- مگس پران یا فلوتر که جدیداً ایجاد شده باشد.
- دیدن سایه در اطراف میدان بینائی
- پرده ای خاکستری رنگ که در میدان بینائیتان حرکت می کند.
در صورت بروز علائم باید در اولین فرصت توسط چشم پزشک معاینه کامل شوید.
درمان مناسب چیست :
- سوراخ و پارگی شبکیه Retinal – Tears :
اغلب با جراحی لیزر و یا گرایو تراپی (یخ زدن) درمان می شود و این کار باعث چسبیدن پرده شبکیه به دیوار خلفی چشم می شود. درمان معمولا ً از جدا شدن پرده شبکیه جلوگیری می کند.
- جداشدگی شبکیه Retinal Detachment :
تقریبا تمام بیماران متبلا به جداشدگی شبکیه برای بازگرداندن پرده شبکیه به محل طبیعی خود نیاز به عمل جراحی دارند.
روش های عمل جراحی :
- باکل اسکلرا Scleral Buckle (کمربند دور صلبیه) :
این روش درمانی با قرار دادن باند انعطاف پذیری دور تا دور صلبیه، صلبیه و شبکیه به هم نزدیک می شوند. جراح در هنگام عمل در اغلب موارد، مایع زیر شبکیه را تخلیه می کند تا پرده شبکیه بتواند به محل اولیه خود در مجاورت دیواره پشتی چشم برگردد.
- چسباندن شبکیه با کمک گاز pneumatic retinopexy :
در طی این عمل حباب گاز با فشاری که ایجاد می کند در نتیجه سوراخ مسدود می شود پس از عمل پزشک معالج از شما می خواهد که سرتان را برای چند روزی در وضعیت خاصی قرار دهید. حباب گاز تدریجاً جذب می شود.
- ویترکتومی (برداشتن زجاجیه) :
ژل زجاجیه که پرده شبکیه را تحت کشش قرار داده از چشم تخلیه شده و به جای آن معمولاً حباب گاز تزریق می شود. به تدریج خود چشم به داخل فضای درونی مایع ترشح میکند و جایگزین حباب گاز می شود. در بعضی از موارد همراه ویترکتومی، باکل اسکلرا (کمربند دور صلبیه) انجام می شود.
شرایط و دستورات پس از عمل :
شما باید منتظر کمی احساس ناراحتی پس از عمل باشید. پزشک معالج داروهای ضروری را تجویز خواهد کرد و زمان برگشت به فعالیت های عادی را به شما خواهد گفت. برای مدتی لازم است چشمتان پانسمان باشد. مدتی پس از عمل، فلاش های نورانی و مگس پران ممکن است ادامه داشته باشد. اگر حباب گاز در چشمتان باشد، پزشک معالج به شما توصیه خواهد کرد تا مدتی سرتان را در وضعیت خاصی قرار دهید. تا زمانی که گاز داخل چشمتان جذب نشده است مجاز به پرواز با هواپیما یا صعود به ارتفاعات نیستید. صعود سریع به ارتفاعات می تواند منجر به افزایش خطرناک فشار داخل چشم شود. پس از گذشت چند ماه از عمل ممکن است نیاز به تعویض عینک داشته باشید.
خطرات عمل جراحی چیست ؟
هر عملی خطرات خاص خود را دارد ولی به هر حال عدم درمان جداشدگی شبکیه معمولاً منجر به کاهش بینائی شدید یا کوری می شود.
بعضی از خطرات جراحی شامل موارد زیر می باشد :
عفونت، خونریزی، افزایش فشار داخل کره چشم، کاتاراکت یا آب مروارید، عمل جراحی جداشدگی پرده شبکیه در اغلب موارد موفقیت آمیز است، اگر چه گهگاهی نیاز به عمل دوم نیز وجود دارد. اگر پرده شبکیه مجدداً سرجای اولش چسبانده نشود، بینایی تدریجاً کم شده و نهایتاً فرد کور می شود.
آیا بیناییتان بهبود می یابد؟
ممکن است تا بهبود بینایی چندین ماه زمان لازم باشد و دربعضی موارد هرگز بطور کامل به حالت قبل برنگردد. متاسفانه در بعضی از بیماران هیچگونه بهبود در بیناییشان حاصل نمی شود.
هر چه جداشدگی شدیدتر باشد، بینایی کمتر بهبود می یابد. به این دلیل باید بلافاصله پس از ظهور اولین علامت جداشدگی شبکیه توسط پزشک معاینه و معالجه شوید.