لیزیک
لیزیک چیست؟
انجام عمل جراحی قرنیه با لیزر اگزایمر جهت کاهش یا اصلاح عیوب انکساری چشم می‌باشد.
چه تفاوتی بین لیزیک، لازیک و PRK می‌باشد؟
در جراحی لیزیک پس از برداشتن فلپ (ورقه نازکی) از قرینه، لیزر انجام می‌شود و بعد از انجام لیزر، قلپ قرنیه به جای خود برگردانده می‌شود. در جراحی لازک، اپی تلیوم سطح قرنیه به کمک الکل برداشته می‌شود و سپس از لیزر اگزایمر استفاده می‌شود و مجددا فلپ اپی تلیال سر جایش برگردانده شده و بعد از عمل از لنز تماسی پانسمانی به مدت 3 تا 4 روز تا زمان ترمیم مجدد اپیتلیوم استفاده می‌شود.
در جراحی PRK:
اپیتلیوم سطح قرنیه به روش مکانیکی با کمک الکل برداشته شده و پس از انجام لیزر اگزایمر از لنز پانسمانی روی سطح قرنیه تا بهبودی اپیتلیوم استفاده می‌شود.
چه کسانی می‌توانند از جراحی لیزر اگزایمر استفاده کنند؟
افرادی که حداقل 19 سال کامل داشته باشند، حداقل 1/5 سال شماره چشم آنها ثابت مانده باشد و دید آنها با عینک کامل باشد، بیماری چشمی یا جسمانی که نتایج عمل را محدود نماید نداشته باشند و تصویر برداری از قرنیه آنها معیارهای لازم برای عمل جراحی را داشته باشد. افرادی که قرنیه نازک دارند یا مبتلا به قوز می‌باشند نیز کاندید جراحی لیزری نمی‌باشند.
در صورتیکه نتوانیم از جراحی با لیزر اگزایمر استفاده کنیم چه انتخاب‌های دیگری به جز استفاده از عینک خواهیم داشت؟
- استفاده از لنزهای تماسی سخت
- استفاده از لنزهای داخل چشمی
عوارض احتمالی جراحی لیزیک چیست؟
اگر چه عوارض در صورت انتخاب صحیح بیمار شایع نباشد اما از عدم اصلاح کامل دید با یا بدون عینک تا عفونت چشم و کم بینایی یا نابینایی نیز گزارش شده است. بنابراین رعایت مسائل بهداشتی فردی بعد از عمل و مراجعات به موقع به پزشک معالج و مصرف صحیح داروها کاملا الزامی بوده و عدم رعایت آن می‌تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشند.
آیا احتمال بازگشت شماره چشم پس از عمل وجود دارد؟
احتمال بازگشت شماره چشم بستگی به عوامل متعددی مثل مدت ثابت بودن شماره چشم قبل از عمل، سن بیمار و میزان عیب انکساری اصلاح شده و میزان آستیگماتیسم قبل ازعمل دارد.
چه نکاتی را باید قبل و بعد از جراحی رعایت کنیم؟
بهتر است چند روز قبل از عمل روزی سه بار با شامپو بچه رقیق شده در آب، لبه‌های پلک و مژه‌ها را شستشو دهیم، بعد از عمل طبق دستور پزشک سر موقع از قطره ها استفاده نماییم. اگر لنز تماسی از چشم خارج شده آن را دور انداخته در اولین فرصت به پزشک خود مراجعه نماییم. تا وقتی لنز تماسی داخل چشم می‌باشد. (3 تا 4 روز اول بعد از عمل) از شستن صورت و استحمام (برخورد آب به چشم) پرهیز نماییم. استفاده از مواد آرایشی چند روز قبل از عمل باید متوقف شود و حداقل دو هفته بعد از عمل نیز نباید از آنها استفاده نمود. در صورت خشکی چشم این محدودیت ممکن است تا چند ماه بعد از عمل ادامه یابد.
آیا می‌توان پیر چشمی را هم با جراحی لیزری درمان نمود؟
هنوز لیزری که بتواند پیر چشمی را هم درمان نماید، استفاده عمومی پیدا نکرده است. بنابراین بیماران نزدیک بینی که بالای چهل سال دارند پس از عمل باید جهت کارهای نزدیک و مطالعه از عینک استفاده کنند.
عوامل خطر ساز قبل از عمل چیست؟
بلفاریت یا التهاب پلک‌ها، خشکی چشم‌ها، نازکی قرنیه، آستیگماتیسم بالا، عدم اصلاح دید با عینک، عدم ثبات نمره چشم در دوسال اخیر، سن کمتر از 19 سال، آلرژی فصلی، بیماری‌های زمینه‌ای چشمی یا جسمانی مثل بیماری قند و بیماری‌های روماتیمسی.
در مشاغل پر خطر بهتر است از عمل PRK استفاده شود. مثل پرستاران و کادر درمانی و افرادی که در محیط‌های آلوده خدمت می‌نمایند مثل آزمایشگاه و کارخانجات و داشتن شغل های پر خطر مثل کشاورزی، جوشکاری و آهنگری، کار در محیط های آلوده به مواد شیمیایی و بخارات سمی.
چرا چشم پزشکان خودشان کمتر از جراحی لیزیک استفاده می‌کنند و از عینک استفاده می‌کنند؟
بسیاری از چشم پزشکان در سن پیر چشمی هستند و اگر عمل کنند برای اکثر کارها مثل معاینات بیماران با دستگاه، عمل جراحی با میکروسکوپ و مطالعه مجلات و کتاب‌ها و نوشتن نسخه برای بیماران باید از عینک پیر چشمی استفاده کنند لذا تمایل چندانی برای انجام عمل ندارند. گرچه تعدادی از چشم پزشکان نیز هستند که با اطلاع کامل از عوارض جانبی، عمل لیزیک کرده اند و بسیار راضی می‌باشند.
آیا بیمارانی که باردار بوده و شیر دهی دارند می‌توانند عمل کنند؟
خیر، به علت افزایش هورمون‌های استروئیدی در زمان بارداری و شیردهی احتمال بازگشت شماره چشم پس از عمل بیشتر از افراد عادی بوده و بهتر است این بیماران چند ماه پس از بازگشت به وضعیت عادی عمل کنند.
مصرف لنز تماسی از چه مدت قبل از عمل باید قطع شود؟
لنزهای تماسی نرم دو هفته، لنزهای تماسی RGP سه هفته و لنزهای سخت PMMA از 4 هفته قبل از عمل باید کنار گذاشته شود.
آیا دستگاه‌های لیزر مختلف در نتیجه جراحی لیزیک موثرند؟
بلی، دستگاه‌های پیشرفته‌تر نتایج دید بهتری به ارمغان می‌آورند.
چه مدت طول میکشد تا پس از عمل به دید نهایی و مورد انتظار خود برسیم؟
معمولا دید پس از عمل روز اول خیلی خوب است و در روزهای بعد مقداری کاهش می‌یابد ولی به تدریج با منظم شدن لایه های اپی تلیوم قرنیه دید روز به روز شفاف تر می‌گردد و از 2 هفته تا سه ماه پس از عمل درحد مورد انتظار می‌رسد بدیهی است استفاده به موقع از قطره های تجویز شده در تسریع بهبود دید و تثبیت آن نقش بسزایی ایفا می‌نماید. این مسائل به خصوص در مورد عمل لازک و PRK بیشتر صدق می‌کند. البته دید نزدیک ممکن است تا یک ماه پس از عمل تار باشد که به تدریج بهبود می‌یابد. افرادیکه قبل از عمل سن بالای 40 سال داشته اند، پس از عمل باید از عینک مطالعه استفاده کنند.
چه مدت پس از عمل باید از عینک آفتابی استفاده نمود؟
امروزه توصیه می‌شود به خاطر اثرات اشعه ماوراءبنفش روی استرومای قرنیه که در حال شکل گیری مجدد می‌باشد، حداقل تا شش ماه از مواجهه با نور مسقیم خورشید و منابع دیگر اشعه ماوراءبنفش به خصوص در فصول گرم خودداری نموده ولی استفاده از عینک آفتابی در محیط‌های سر بسته مثل منزل و محیط کار لازم نیست.
چند روز پس از عمل میتوانیم با مانیتور و کامپیوتر کار کنیم؟
استفاده از مانیتور به خصوص LCD یک هفته پس از عمل مانعی ندارد، ولی بهتر است تا زمانی که چشم کاملا آرام نشده از انجام کارهای طولانی مدت و ظریف چشمی پرهیز نماییم.
آیا میتوانیم پس از عمل ورزش‌های سنگین مثل بدنسازی انجام دهیم؟
کلیه ورزش‌ها به شرطی که به چشم ضربه ای وارد نشود پس از عمل منعی ندارد ولی در مورد شنا بهتر است تا 2 ماه صبر کرد.
آیا زایمان طبیعی بعد از عمل جراحی با لیزر اگزایمر مشکل خاصی ایجاد می‌نماید؟
خیر، جراحی لیزری ارتباطی با زایمان طبیعی و سزارین ندارد.
آیا احتمال پارگی پرده چشم متعاقب عمل لیزیک وجود دارد؟
افراد نزدیک بین معمولا پرده چشم (شبکیه) نازکتر از افراد عادی دارند که ممکن است خود به خود و یا با ضربه کوچکی دچار پارگی شود و ربطی به عمل ندارد. از علائم شروع پارگی پرده چشم رؤیت جرقه های نورانی به خصوص شبها و در محیط تاریک می‌باشد و پس از آن یک طرف از میدان بینایی تاریک می‌گردد. در صورت بروز چنین علائمی سریعا باید به اورژانس چشم مراجعه شود و پس از ریختن قطره در اورژانس محیط شبکیه چک شود و با متخصص شبکیه مشورت گردد. لازم است قبل از عمل نیز این افراد معاینه کامل شوند و در صورت وجود سوراخ در شبکیه، دو ماه قبل از جراحی لیزیک تحت لیزر شبکیه قرار گیرند. در این موارد جراحی لازک یا PRK ریسک کمتری نسبت به حراجی لیزیک دارد. این افراد تا آخر عمر چه عمل شوند و چه عمل نشوند باید سالانه و به هنگام نیاز تحت نظر متخصصین شبکیه باشند.
در صورت بازگشت بخشی از شماره چشم آیا می‌توان دوباره جراحی نمود؟
بلی، در صورتی که قرنیه صخامت کافی بعد از عمل داشته باشد می‌توان مجددا جراحی نمود ولی باید دانست که معمولا ریسک عمل مجدد بیشتر از عمل اولیه است و باید پس از تصویربرداری از قرنیه مورد بررسی قرار گیرد.
تا چه مدت باید از قطره های چشمی پس از عمل استفاده کنیم؟
به طور متوسط حداقل 3 ماه پس از عمل نیاز به استفاده از قطره چشمی اشک مصنوعی وجود دارد. قطره بتامتازون معمولا 2 هفته اول هر 6 ساعت و بعد از دو هفته (بسته به شرایط چشم و پاسخ قرنیه به لیزر) به تدریج کم شده و یا با قطره فلورومتالون جایگزین می‌گردد. قطره دکلوپتین نیز معمولا روز اول بعد از عمل قطع می‌شود.
چند روز پس از عمل نیاز به مرخصی داریم؟
گرچه طول مدت درمان بستگی به عوامل مختلفی از جمله سرعت بهبود زخم دارد ولی به طور متوسط یک هفته استراحت پس از عمل توصیه می‌گردد.
چه مدت پس از عمل جراحی میتوانیم جهت اصلاح گواهینامه رانندگی، آزمون بینائی سنجی دهیم؟
بسته به سرعت بهبود دید بعد از عمل این مدت از یک تا سه ماه پس از عمل متفاوت است.